ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος

O όρος Αυτισμός προέρχεται από τη λέξη “εαυτός” και υποδηλώνει την εσωστρέφεια και την απομόνωση του ατόμου στον εαυτό του. Οι Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος συνήθως εμφανίζονται κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, αλλά τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν πλήρως αργότερα, όταν οι κοινωνικές απαιτήσεις υπερβαίνουν τις περιορισμένες ικανότητες. Χαρακτηρίζονται από εκτεταμένα προβλήματα που αφορούν σε διάφορους τομείς της ανάπτυξης. Ειδικότερα, το άτομο μπορεί να παρουσιάζει έντονα μειωμένη ικανότητα για κοινωνική αλληλεπίδραση, για συναισθηματική αμοιβαιότητα και επικοινωνία, στερεότυπη συμπεριφορά και περιορισμένα, έμμονα ενδιαφέροντα.

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος χωρίς διαταραχή της διανοητικής ανάπτυξης και με ήπια ή καθόλου διαταραχή της λειτουργικής γλώσσας.
Η διανοητική λειτουργία και η προσαρμοστική συμπεριφορά χαρακτηρίζονται τουλάχιστον μέτριες και υπάρχει μόνο ήπια ή καθόλου εξασθένηση στην ικανότητα του ατόμου να χρησιμοποιεί τη γλώσσα (ομιλούμενη ή νοηματική) λειτουργικά για καθημερινούς σκοπούς, όπως η έκφραση προσωπικών αναγκών και επιθυμιών.

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος με διαταραχή της διανοητικής ανάπτυξης και με ήπια ή καθόλου διαταραχή της λειτουργικής γλώσσας.
Πληρούνται όλες οι καθοριστικές απαιτήσεις τόσο για τη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος όσο και για τη διαταραχή της διανοητικής ανάπτυξης και υπάρχει μόνο ήπια ή καθόλου εξασθένηση στην ικανότητα του ατόμου να χρησιμοποιεί τη γλώσσα (ομιλούμενη ή νοηματική) λειτουργικά για καθημερινούς σκοπούς.

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος χωρίς διαταραχή της διανοητικής ανάπτυξης και με μειωμένη λειτουργική γλώσσα.
Η διανοητική λειτουργία και η προσαρμοστική συμπεριφορά χαρακτηρίζονται τουλάχιστον μέτριες και υπάρχει έντονη εξασθένηση στη λειτουργική γλώσσα (ομιλούμενη ή νοηματική) σε σχέση με τη χρονολογική ηλικία. Το άτομο δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει περισσότερες από μία λέξεις ή απλές φράσεις για καθημερινούς σκοπούς.

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος με διαταραχή της διανοητικής ανάπτυξης και με μειωμένη λειτουργική γλώσσα.
Πληρούνται όλες οι καθοριστικές απαιτήσεις τόσο για τη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος όσο και για τη διαταραχή της διανοητικής ανάπτυξης και υπάρχει έντονη βλάβη στη λειτουργική γλώσσα (ομιλούμενη ή νοηματική) σε σχέση με τη χρονολογική ηλικία. Το άτομο δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει περισσότερες από μία λέξεις ή απλές φράσεις για καθημερινούς σκοπούς.

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος με διαταραχή της διανοητικής ανάπτυξης και απουσία λειτουργικής γλώσσας.
Πληρούνται όλες οι καθοριστικές απαιτήσεις τόσο για τη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος όσο και για τη διαταραχή της διανοητικής ανάπτυξης και υπάρχει πλήρης, ή σχεδόν πλήρης, απουσία ικανότητας, σε σχέση με την ηλικία του ατόμου, να χρησιμοποιεί λειτουργική γλώσσα (ομιλούμενη ή νοηματική) για καθημερινούς σκοπούς.

Ένα παιδί με ΔΑΦ χρειάζεται να μάθει να μιλάει και να χρησιμοποιεί τη γλώσσα κοινωνικά για να επικοινωνήσει. Είναι πολύ σημαντικό η θεραπευτική διαδικασία να ξεκινάει νωρίς, κατά τη διάρκεια της προσχολικής ηλικίας. Το θεραπευτικό πρόγραμμα είναι εξατομικευμένο και προσαρμόζεται στις ανάγκες, στις ικανότητες και στα ενδιαφέροντα του κάθε παιδιού. Συνήθως, ασχολείται με τη συμπεριφορά και την επικοινωνία, έχοντας ενεργούς συμμάχους τους γονείς ή άτομα που φροντίζουν-προσέχουν το παιδί με αυτισμό. Ως προς το επικοινωνιακό κομμάτι, για κάποια παιδιά η λεκτική επικοινωνία αποτελεί έναν ρεαλιστικό στόχο. Για κάποια άλλα παιδιά όμως ο στόχος είναι η επικοινωνία μέσω της επαυξητικής-εναλλακτικής επικοινωνίας (χειρονομίες, συστήματα επικοινωνίας με εικόνες, πίνακες επικοινωνίας).

Πρόκειται για ένα σύστημα επικοινωνίας μέσω ανταλλαγής εικόνων (PECS). Αποτελεί μία μορφή επαυξητικού και εναλλακτικού τρόπου επικοινωνίας, που χρησιμοποιεί εικόνες αντί για λέξεις, ώστε να βοηθήσει τα παιδιά να επικοινωνήσουν. Το σύστημα PECS σχεδιάστηκε ειδικά για παιδιά με αυτισμό. Όταν αρχικά το παιδί μαθαίνει να χρησιμοποιεί το PECS, του δίνεται ένα σύνολο εικόνων με αγαπημένα του φαγητά ή παιχνίδια. Όταν το παιδί θέλει ένα από αυτά τα αντικείμενα, δίνει την εικόνα στον σύντροφο επικοινωνίας (γονέα, θεραπευτή, φροντιστή ή ένα άλλο παιδί). Τότε, ο σύντροφος επικοινωνίας δίνει στο παιδί το φαγητό ή το παιχνίδι. Η ανταλλαγή αυτή ενισχύει την επικοινωνία.

Το TEACCH (Treatment and Εducation of Autistic and Communication Handicapped Children) στα ελληνικά μεταφράζεται “Θεραπεία και Εκπαίδευση Παιδιών με Αυτισμό και Διαταραχές Επικοινωνίας”. Αποτελεί ένα πρόγραμμα εναλλακτικής εκπαίδευσης για παιδιά με αυτισμό, το οποίο τονίζει την ανάγκη για παροχή δομημένης εκπαίδευσης, ώστε να δημιουργηθεί ένα προβλέψιμο περιβάλλον, το οποίο βοηθάει το παιδί να κινείται και να λειτουργεί με ασφάλεια κατά την εκπόνηση των δραστηριοτήτων του. Επιπλέον, η μέθοδος TEACCH στηρίζεται στην οργάνωση ατομικών χώρων εργασίας, στη χρήση οπτικών βοηθημάτων (όπως εικόνες, αντικείμενα και λίστες), στην εξατομίκευση του διδακτικού προγράμματος μέσω της δημιουργίας ατομικών ημερήσιων προγραμμάτων, αλλά και στην ανάπτυξη ομαδικών δραστηριοτήτων για την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Το πρόγραμμα MAKATON αποτελεί ένα εξαιρετικά ευέλικτο επικοινωνιακό – γλωσσικό πρόγραμμα που υποστηρίζει συνολικά τις δεξιότητες επικοινωνίας, λόγου και ομιλίας (μέσα από ομιλία, νοήματα και σύμβολα), προσαρμοσμένο στις ανάγκες των χρηστών. Μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορα επίπεδα και να βοηθήσει άτομα, των οποίων τα επικοινωνιακά και γλωσσικά ελλείμματα εμποδίζουν σημαντικά την κατάλληλη αλληλεπίδραση με τον περιβάλλοντα κόσμο. Η φιλοσοφία του προγράμματος στηρίζεται στην ενίσχυση των επικοινωνιακών και γλωσσικών δομών μέσα από εκπαιδευτικά μέσα, τα οποία βασίζονται σε οπτικά μοντέλα.